Poetry in Translation: Bahag Kag Tangga by Nady Meren

Bahag Kag Tangga
ni Nady Meren
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
25 Enero 2011


gusto ko magbahag
pareho kay Lapu-Lapu
pero nahuya ako
hay amo ran ang pagtan-aw
kang mga taga-nakatungdan
sa mga nakabahag


pero akon natingalahan
wanhaw kun magsuksok
si Inday kang


saya
kag
kimona


nagaharakhak man sanda
ambay lang bala kun naman-an nanda
nga ang mga nakasaya kag nakakimona
hay wara kang panti kag bra
ukon hay naila lang sanda
nga magturok kay Inday nga
magtangga


ah
kadya
naman-an ko run


ang gusto man lang gali nanda
nga si Inday Mag-


uba.

Poetry in Translation: Ano Gid Man by Roman A. Dela Cruz

Ano Gid Man
ni Roman A. Dela Cruz
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
24 Enero 2011

Tatay, nagmuromuro si Nanay
Nga hubas run ang aton nga taragbasan
Ang imo gin-uli sa pagpamanday
Basi buhinan mo pa para sa simbahan.
Kulang pa sa amon ang imo nga kinita
Nahawag gid takun, Tatay, basi mataman kaw
Kanugon kun wara kang kamatuoran
Ang imo ginatoohan.


Pabay-i lang Toto.
Ang tubi nga nagailig palawod
Mabalik man gihapon paagi sa uran.
Wara kang pagwasi, wara kang pag-uyang.
Kun bukon kang matood ang akon ginatoohan,
Ano gid man
Basta matuman ko ang hutik kang dughan.

-a translation of "Ano Gid Man" originally written in the Aklanon language by Roman A. dela Cruz.


Poetry in Translation: Ang Dugo Kag Lana by Pett Candido

Ang Dugo Kag Lana
ni Pett Regno Candido
Ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
January 24, 2011


Malisod magpabalhas sa kaharian nga bantog sa lana –
Nagadugo ang akun irong sa pagbuka kang lupa
Kag ginakurog ako sa pagtunaw kang yelo
Pero gin-antos ko run lang ang pagpasunog kang panit
Kag paggal-om kang akon mata sa pagbagyo kang balhas
Agud indi pag-Somalyahon ang mga mata kang akon pamilya.
Pero matapna bala kang akon petro-dolyares ang sakit kang akun kahidlaw?
Makit-an ko bala ang pagbahol kang akun mga bata sa pagtinan-aw kang mga karnero kag kamel?
Mahambal bala kang PLDT ang nabatyagan kang akon pamilya?
Mapukaw bala ako kang mga kumpyuter, nga akon pirmi ginabalbal kang tudlo, kun ako hay ginabangungot?


Ang lana hay solo pa gid namon kadya
Maskin mabug-at pa gid ang dugo
Nagalutaw pa gid ang lana Hay sa rum-an
Ludhan ko pa ang dya nga sulo gihapon.

Poetry in Translation: Song by Christina Rosetti

Kanta
ni Christina Rosetti
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
23 Enero 2011




Kun patay run ako, Palangga ko,
Indi mo ako pagkantahi kang masubo,
Indi kaw magtanom kang rosas sa ulunan ko,
Ukon maharun nga cypress:
Pabay-i ang berde nga hilamon sa babaw ko
Nga maasaw-asawan kag matun-ugan;
Kag kun malaya kaw, panumdumon mo;
Kag kun malaya kaw, lipati.


Indi ko makit-an ang harun,
Indi ko mabatyagan ang uran;
Indi ko mabatian ang nightingale.
Sige kanta, kuno may nasakitan:
Kag manamgo hasta sa katulondan
Nga wara kang pagbutlak kag wara kang pagtunod.
Basi madumduman ko,
Basi malipatan ko.


 

Poetry in Translation: Palangga

Palangga
ni Teo S. Baylen
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
23 Enero 2011

Matuod nga ang uyahon kang kada pagpalangga
Wara gaabot nga pinongpong nga mahamot nga rosas.

Dya hay aragyan nga masiit, matunukon
May paino-ino kag paglaum nga mapilasan.


Pero kun maanad run sa pagpupo kang kasakit
Mabulak dya kang sanglibong paglaum.


Indi pag-isipa ang mga luha nga naglupok
Kun ginsaid kang sanglibong pagsamit.


Samiti nga tipunon ang luha nga nahulog
Kag himuon nga sangka basong kapag-onan kag kaisog.


Kun atubangon mo ang bugso kang bagyo,
Palangga, bukon kaw it tagipusoon nga madali magumok.


*******

TEO S. BAYLEN. This great Filipino poet is also known by the initials TSB. Teo Baylen was born in Noveleta, Cavite, in 1904. The timelessness of his work is attested to by such awards as the Cultural Heritage (1962-1963), the Palanca (1965, 1972), and the U.N. (1965). The symbols Pinsel at Pamansing (Brush and Fish Hook), the title of his 1967 poetry collection, suggest his method and his aim. His imagery is Biblical — of caves, wells, pastures, lambs, altars — and his goal is to point out (like T.S. Eliot) that our so-called modern civilization with its godless “isms” has succeeded only in creating a Frankenstinian monster.

Poetry in Translation: Banwang Halangdon

Banwang Halangdon
ni Jose Palma
ginsaylo sa Kinaray-a
ni Ulysses V. Espartero

23 Enero 2011




Banwang Halangdon
Bata kang Adlaw nga Oriente
Sa imo nga dughan
Ang kalayo nagadabdab.


Banwa kang gugma
Duyan kang baganihan
Ang mga nagasalakay
Indi makalapak.


Sa asul nga langit, kun agahon
Sa bukid, sa lawod
Ang imo nga binalaybay nagasiga,
Sa mahal nga kahilwayan.


Ang kasiga kang imo nga bandira
Gatao kang kabaskug sa kadarag-an
Maskin san-o ang imo bitoon, imong adlaw
Wara it pagkapalong.


Lupa kang kasadya, lupa kang pagpalangga
Sa imo nga sakang himaya ang pangabuhi
Glorya para kanamon nga magahalad kang dugo
Kon sa imo may maglapas.

Poetry in Translation: Katahum Kang Imo Gugma by JayR Calasara

Katahum Kang Imo Gugma
ni JayR Gaspar Calasara
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
24 Enero 2011




Katahum handumon kang mga matam-is ta nga kahapon
Sa likod kang mga sirak kag bitoon
Sa panahon kang kagab-ihon.


Mapa-anggid ko ikaw sa isa ka bulawan
Nga gasidlak ang ana nga kasilaw
Sa tagipusoon ko nga nasubuan hay sa imo nahidlaw.
Akon nga ginapalangga ang imo nga ngaran
Nga kon bisan sin-o man magtiraw nga paraon
Indi kag indi nanda ya mahilabtan bangud hay ikaw ang tinuga
Nga akon pakamatyan kun ako imo bayaan.


Ang kubos ko ngadya nga pagpalangga
Indi gid mabari hay sa kapagros nga ka-anggid
Sa isa ka lunok nga nakakapyot kag nakasambod
Bisan sa pinakabaskog nga unos nga mag-agi.


Palanggaon ko ikaw
bisan kapira pa man magtunod ang adlaw
Akon gid handum nga ang imo gugma wara kang katapusan
Ikaw ang nagakumpleto kang akun nga pagkatawo
Nga kang una naga-isaranhon pero dyan kaw nga nagdura
kang akun kasubo sa dya nga kalibutan.


Salamat sa matahum mo nga gugma.


*******


Original Hiligaynon composition entitled, “Katahum Sang Imo Gugma”

Poetry in Translation: Kahidlaw

Kahidlaw
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
24 Enero 2011



Manugturog run daad ako
Pero nahidlaw pa ako sa imo
Sarado run ang ganhaan kang kwarto.
Natakod run ang muskotero
Nagpiyong run ang mga solo
Ginpukaw ko pa kag gindistorbo.


Kaangay kang karbaw nga ginhigtan kang arado
Nabudlayan, Nabug-atan, Nagapas-an,
Daw rosas sa tunga kang disyerto
Nagakalayong, Nagakapulak, Nagakarataktak
Pareho kang baranyos nga lana
Nagmara, Napabay-an, Nabuka ang botelya.


Daad alibangbang lamang ako
Bisan gabii sagapon
Lupad aagto sa imo
Malipay ako kun banig kaw
Ako mabatang sa imo
Batyagon ang haplas kang panit mo.


Nahidlaw run gid ako sa imo …
Singgit kang dughan kag ulo
Manhaw may lupa kag tubig pa nga
Nagatunga sa atun darwa?
Abi sabta...


Kon rugya kaw daad …
Ang lapis indi run magdupra
Kag ang ulunan insakto run ang pagginhawa
Bisan ang kape kag tasa indi run mahisa
Sa pagpautwas kang hado sa anda.

Apang wara kaw rugya
Maturog run lang ko
Darhun ko sa damgo.


-a translation of a poem originally written in the Hiligaynon language by an anonymous author

Poetry in Translation: I Remember You As You Were by Pablo Neruda

Nadumduman Ko Kang Ikaw Hay Kato Pa
ni Pablo Neruda
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
23 Enero 2011

Nadumduman ko kang ikaw parehas kang nagtaliwan nga autumn
Ikaw ang berdeng kalo kag mahipos nga tagipusoon
Gatinir sa mata mo ang dabdab kang kadulom
Kag nahulog sa tubi kang imo kalag ang mga dahon.

Nagasabod ang imong mga butkon parehas kang balagon
Ang mo boses nga mahinay kag matawhay hay ginahakos kang mga dahon
Dap-ong kang pagtingala kun diin ang kauhaw
Ang matam-is nga hyacinth nagapanghugom sa kalag ko.

Nabatyagan ko nga ang imong mga mata nagapanaw kag ang autumn hay rayo pa.
Abuhon nga kalo, limog kang pispis, tagipusoon kang parehas kang balay
Kun diin ang madulom nga kahidlaw nagsaylo
Kag ang mga hado nahulog, nagahiyomhiyom nga daw baga.

Kalangitan sa barko. Kataramnanan sa bukid.
Ang imo handumanan hay ang imo kahayag, kang aso, kag malinong nga tangke!
Lampas sa imong mata, lampas pa, ang mga kagab-ihon gakalayo
Mara nga dahon kang autumn sa kalag mo nagatiyob.

Poetry in Translation: How Do I Love Thee? by Elizabeth Barrett Browning

Paano Ta Ikaw Palanggaon?
ni Elizabeth Barrett Browning
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
23 Enero 2011



Paano ta ikaw palanggaon? Paisipa ako kang mga paagi.
Palangga ta ikaw sa kadalom kag kalapad kag kataas
Nga maabot kang kalag, kun ang pamatyag hay marayo sa panan-aw
Para sa katapusan kang kabuhi kag sa hamiling grasya.
Palangga ta ikaw sa kataas kang adlaw
Nga pinakamalinong nga kinahanglanon, sa kahayag kang adlaw kag kang kandila.
Palangga ta ikaw nga may kahilwayan, parehas kang tawo nga nagasagap kang Kamatuuran.
Ginapalangga ta ikaw kang dalisay, sa andang paghalin sa Pagbayaw.
Palangga ta ikaw nga may kainit nga paggamit
Sa mga daan ko nga mga kasubo, kag sa kabataon ko nga pagsalig.
Palangga ta ikaw nga may pagpalangga nga daw madura
Sa may nadura ko nga mga santos, --- Palangga ta ikaw nga may pagginhawa,
Mga hiyom-hiyom, mga luha, sa tanan nga kabuhi ko! kag, kon pilion kang Dios,
Labaw pa gid ang pagpalangga kanimo sa pagtaliwan ko.

Poetry in Translation: Luneta by Bienvenido A. Ramos

Luneta
ni Bienvenido A. Ramos
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
23 Enero 2011



Ginahampak kang balod
Ang pader
Sa baybay
Nga ginhimo kang oras.

O, ano gadalum ang lawod
Ang manuglangoy nalunod.
O, ano galinong ang baybay
Nga wara kang dulunan.

Ang monumento nagapuntirya
Sa indi maabot nga kalangitan;
Ang baganihan talawan
Sa manabaw nga baybay.

Ang mga lumbay
Hay ginagumok kang kahig,
Nagakarira nga baroto
Kang pagpalangga kag kaugot

Kun ang sambilog hay mangin darwa,
Ang darwa mangin sambilog.
Ang pader hay gumok run,
Ang mga hilamon, laya run.

Poetry in Translation: How Do I Love Thee by Elizabeth Barett Browning

Kon Ang Tawo Hay Natawo Man Lang Lang Nga Mangin Tawo
ni Emelita Perez Baes
ginsaylo sa Kinaray-a ni Ulysses V. Espartero
23 Enero 2011



Kon ang tawo natawo man lang
Nga mangin tawo …

Gusto ko mangin agila
Nga naga-lupad-lupad sa kalangitan.

O sangka rosas
Nga mahalad sa altar.

Ukon mangin mangga nga bugana kang dahon
Kag luto nga bunga.

Ukon karbaw nga sa tunga kang taramnan
Nga may bulawanon nga paray.

Bangud kun agila, mangga, ukon karbaw
Mahimo nga ang akon kabuhi mangin mapuslanon
Gatao kang kalipay.
Gatao kang paglaum!
Pareho kang laki nga natawo
Agud pabaskugon ang paglaum kang tawo sa Ginoo.

Poetry in Translation: Love Song by Flavien Ranaivo

Kanta Kang Paghigugma

(Kinaray-a translation
by Ulysses Espartero of Flavien Ranaivo’s “Love Song”.
Ranaivo, a native of Madagascar, was born on 1914.)


Indi ako pagpalanggaa, migo
Parehas kang imo harun
Ang harun nagadura kun kagab-ihon
Kag ikaw kaptan nakun -
Hasta magmalo ang manok.


Indi ako pagpalanggaa parehas kang paminta
Ginapainit na karan ang akun busong
Indi ko makaon ang paminta
Kun ako ginagutom.


Indi ako pagpalanggaa parehas kang lunan
Nga masug-alaw lamang kun tigtururog
Kag indi run magkitaay
Kun adlaw.


Palanggaa ako, parehas kang damgo
Hay ang mga damgo imong kabuhi
Sa kagab-ihon
Kag akun paglaum kun adlawon.